BURSA VE ÇEVRESI | GEMLIK

Anadolu Selçuk İmparatorluğu nun son zamanlarında Bizanslılar karşısında, bir hudut muhafızı olarak tayin olunan Ertuğrul Beyden itibaren, yeni bir Türk devleti daha tarihte parlamaya başlamıştır.Selçuk Hükümdarı, Ertuğrul Bey'e fethedeceği yerlerin mülkiyetini vermiştir. Ertuğrul Gazi; bir taraftan fetihlerdeki başarıları, diğer taraftan da iç idaredeki düzeni ile kısa zamanda beyliğinin nüfus ve kudretini etrafa tanıtmıştır. Ertuğrul Beyin ölümünden sonra yerine geçen küçük oğlu Osman Bey’le beraber devletin tarihe mal olan hakiki adı meydana çıkmıştır. 1257 yılında Eskişehir'den İnegöl'e kadar bütün şehirleri Osman Bey hakimiyeti altına almış, Bizans tekfurlarını birer birer kendine bağlamıştır. Bursa’nın arazisinin verimliliği ve ihtişamı Osman Beyin dikkatini çekmiş fakat Bizans İmparatoru ne pahasına olursa olsun bu şehri yeni kurulan Türk devletine kaptırmak istememiştir. Ordusunu yeni silahlarla takviye eden Osman Bey askerini ilk başta İznik üzerine göndermiştir. Yapılan çetin savaş sonucunda İznik'i alamayan Osman Bey geri dönmek zorunda kalmış fakat yolları üzerinde bulunan bazı kaleleri almayı başarmıştır. Her yıl biraz daha güçlenen ve hudutlarını İstanbul ve Bursa'ya doğru genişleten Osman oğulları artık Bursa'yı almaya kesin karar vermişlerdir. Selçukluların çökmesinden sonra ordunun bir kısmı Osman oğulları ordusuna katılmıştır. Osman Bey yeni gelen ordusuyla birlikte İznik üzerine tekrar yürümüş ve bu sefer İznik'i fethetmeyi başarmıştır. Osman Bey çok yaşlandığı için Bursa'yı ölümünden evvel almak istemiş fakat şiddetli bacak ağrıları Osman Bey'in yerine oğlu Orhan Beyi bırakarak Yenişehir bölgesinde istirahata çekilmesine sebep olmuştur.(1320) Orhan Bey tahta geçer geçmez babasının son arzusunu gerçekleştirmek için hemen Bursa’yı kuşatmıştır.Fakat  aylarca süren  kuşatmaya rağmen  Bursa'nın teslim olmaması Orhan Bey'in canını sıkmıştı. Bursa teslim olmuyordu çünkü Bizans’tan çok rahat destek alıyordu.Kale; Bizans'tan yardım gördüğü için kuşatmaya karşı durabildiğinden Osman Bey İstanbul'dan gelen yardımları engellemek üzere, oğlu Orhan Bey'e kıyı taraflarının alınmasını emretmiştir. Bunun üzerine Orhan Bey en güvendiği komutanlarını yanına alarak (Akçakoca ve Kara Timurtaş)  Mudanya ve Gemlik'i kuşatmıştır. Mudanya fazla dayanamayarak  Miladi1321 ‘de teslim olmuştur.. Ancak zamanın Kios şehri yani Gemlik güçlü savunma olanakları dolayısıyla Osmanlı saldırılarına direniyordu. Güçlü savunması nedeniyle Kios şehri  ancak Miladi 1334 yılında alınabilmiştir. Şiddetli bir hücum sonucunda kale burçları yıkılmış ve Kara Ali Bey   komutasındaki Osmanlı askerleri şehre girmiştir. . Hüdavendigar Vilayeti Salnamei Resmiyesinde Gemlik'in Osmanlılar tarafından zapt tarihi Hicri 734 yıl sonra olarak gösterilmiştir.Orhan Bey Bursa'nın boş olan semtlerine Türk aileleri yerleştirmiştir. Umurbey kasabası bir köy olarak o zamanlar kurulmuştur.  Orhan Bey zamanında Bursa ve çevresindeki  şehirler her alanda büyük inkişaf göstermiş, ticaret, ziraat ve sanayi bakımından Bursa, Bilecik, Yenişehir, İznik ve Gemlik  şehirleri için altın çağlar yaşanmaya başlamıştır. Ayrıca deniz kuvvetlerini kuvvetlendirmek amacıyla İzmit, Gemlik ve Gelibolu da tersaneler kurulmuştur. Osmanlı devletinin denizciliğinde büyük hizmetleri görülen Gemlik yükselme devrinde gemi yapım şehri olarak inkişaf edilmiştir. Daha sonraki yüzyıllarda Zeytinciliği, Kozacılığı ve kıymetli mermerleri ile Gemlik Osman Oğullarının en çok  ilgi gören bir şehir olmuştur. Duraklama ve gerileme dönemlerinde her alanda ve memleketin her yerinde olduğu gibi Gemlik de ihmale uğramış, tersanenin yeri bataklığa dönmüş, sarayları ve abideleri süsleyen mermerleri yok olmuştur. 1789 yılında iktidara geçen 3. Selim devriyle Türk yurdu her alanda olduğu gibi denizcilik alanında da yeni ıslahatlara kavuşmuştur. 3. Selim'in Fransa'dan getirttiği mühendisler Gemlik tersanesini yeniden inşa etmiş ve kısa bir zaman zarfında körfezde yeniden gemiler yüzmeye başlamıştır.